«Ο επιθετικός εθνικισμός του Ερντογάν είναι το θεμέλιο της εξουσίας του. Οι στρατιωτικές περιπέτειες δεν τον αποθαρρύνουν. Πώς όμως η Δύση μπορεί να τον φέρει και
πάλι με το μέρος της; διερωτάται σε σχόλιο η Süddeutsche Zeitung με τίτλο «Άγκυρα, ένας απειλητικός εταίρος»:«Κανείς δε ζηλεύει τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ: Πρώτα Άγκυρα και μετά Αθήνα. Στόχος του η διαμεσολάβηση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, κάτι που φαντάζει σχεδόν αδύνατο. Διότι στη διένεξη για τον ορυκτό πλούτο στη Μεσόγειο οι θέσεις τους είναι διαμετρικά αντίθετες. Στη ουσία ωστόσο η Άγκυρα διαθέτει παρόμοια άξια λόγου επιχειρήματα, όπως οι Έλληνες και οι Κύπριοι. Ολοένα συχνότερα η Τουρκία ωστόσο εφαρμόζει την πολιτική της με στυλ μπράβου σε μπαρ: που φουσκώνει, απειλεί μεγαλόφωνα και στην ανάγκη χτυπά πρώτος. Για τον πρόεδρο Ερντογάν όλα αυτά είναι μέρος ενός νέου στρατηγικού προσανατολισμού. Η επίδειξη δύναμης καλείται να αποπροσανατολίσει από τα εσωτερικά προβλήματα στη Τουρκία. Γι αυτό και η εξωτερική πολιτική συνοδεύεται από τόσο εσωπολιτικό θόρυβο. Ο οθωμανο-ισλαμο-εθνικισμός αποτελεί το θεμέλιο για την παραμονή στην εξουσία. Έτσι η Τουρκία έγινε πια σήμερα ένα απρόβλεπτο μέλος του ΝΑΤΟ, ένας πεισματάρης εταίρος στην ΕΕ και ένας απειλητικός γείτονας για Έλληνες και Κυπρίους. Η αποστολή τόσο του Γενς Στόλτενμπεργκ όσο και της καγκελαρίου Μέρκελ είναι να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις και να μην χάσουν την Τουρκία ως εταίρο της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου. Κανείς ωστόσο δεν τους ζηλεύει».
Λευκή επιταγή στην Άγκυρα η απουσία κυρώσεων
«Κανείς δεν ζηλεύει τον Στόλτενμπεργκ και τη Μέρκελ»
«Κίνητρα αντί για κυρώσεις. Η ΕΕ προτιμά να δελεάσει από το να τιμωρήσει την Τουρκία», σχολιάζει η Handelsblatt με τίτλο «Δουλοπρεπής πολιτική έναντι της Τουρκίας».
H γερμανική εφημερίδα σημειώνει: «Όχι, ότι οι κυρώσεις έναντι της Τουρκίας θα ήταν οπωσδήποτε η κατάλληλη απάντηση. Στο τελικό κείμενο της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ γίνεται λόγος για “θετική πολιτική ατζέντα μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας“ με κίνητρα ως προς την τελωνειακή ένωση. Όλα αυτά δεν δίνουν μονάχα εντύπωση μιας δουλοπρεπούς πολιτικής. Είναι. Για την Άγκυρα ισούται με λευκή επιταγή στην εξωτερική πολιτική. Με την επιθετική του στάση ο τούρκος πρόεδρος κατάφερε να διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων στην εξωτερική του πολιτική έναντι της ΕΕ. Για τον Ταγίπ Ερντογάν η ΕΕ και οι χώρες-μέλη της είναι ο ιδανικός αντίπαλος. Επί μήνες χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία δεν ήταν σε θέση να συντονίσουν την πολιτική τους έναντι της Τουρκίας. Και ενώ η Αυστρία τάχθηκε μετ΄ επιτάσεως υπέρ της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, κυρίως η καγκελάριος Μέρκελ προέκρινε μια διπλωματική λύση και κατάφερε εν τέλει να επιβληθεί.
Το γεγονός ότι δεν θα υπάρξουν κυρώσεις δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το πρόβλημα θα λυθεί. Ήδη ο πρόεδρος Ερντογάν κατάφερε μέσω της εξωτερικής του πολιτικής να αυξήσει τη δημοτικότητά του. Η στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας σε Συρία και Λιβύη χαίρει της αποδοχής των Τούρκων πέρα από τα στενά όρια του ΑΚΡ. Ακόμα και η κατάρρευση της λίρας δεν μειώνει την δημοτικότητα του τούρκου προέδρου. Ενώ το κυβερνών κόμμα έχει την αποδοχή του 30% των ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις, ο πρόεδρος Ερντογάν ξεπερνά κατά πολύ το 50%. Δεν αποκλείεται λοιπόν και στο μέλλον ο Ερντογάν να συνεχίζει να παίζει τα χαρτιά της εξωτερικής πολιτικής που του διασφαλίζουν την αποδοχή και επιδοκιμασία του τουρκικού πληθυσμού: είτε πρόκειται για την βίζα, είτε την τελωνειακή ένωση, την οικονομική βοήθεια για τους πρόσφυγες ή την επιρροή της Ευρώπης στην αν. Μεσόγειο. Όσο η ΕΕ παραμένει ανίκανη να δράσει δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον πρόεδρο Ερντογάν να εγκαταλείψει την επιθετική του στάση».
Στέφανος Γεωργακόπουλος
Αιχμές Κομισιόν για την τουρκική προκλητικότητα
Στην ετήσια -κατ΄ ευφημισμό- έκθεση προόδου της Τουρκίας η Κομισιόν στηλιτεύει την ελλιπέστατη πολιτική πρόοδο και επιρρίπτει στην Άγκυρα «παράνομες δράσεις και προκλητικές δηλώσεις» στην ανατολική Μεσόγειο.
Κατ΄ ευφημισμό έκθεση προόδου αυτή που παρουσιάζει σήμερα η Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Τουρκία, αφού στους σημαντικότερους τομείς δεν γίνεται λόγος για πρόοδο, αλλά για οπισθοδρόμηση. Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας Welt, η οποία παρουσιάζει αποσπάσματα της νέας ετήσιας έκθεσης, οι πιθανότητες ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ μειώνονται όλο και περισσότερο.
Και αυτό διότι η Κομισιόν διαπιστώνει ότι «η Άγκυρα δεν έχει σημειώσει πρόοδο στην καταπολέμηση της διαφθοράς», εξακολουθεί να μην υπάρχει αποτελεσματική διάκριση των εξουσιών ενώ «συνεχίζουν να υφίστανται σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τη λειτουργικότητα της οικονομίας».
«Παράνομες δράσεις και προκλητικές δηλώσεις»
Ειδική μνεία γίνεται στα ελληνοτουρκικά με φόντο την τουρκική δράση στην ανατολική Μεσόγειο.
Η έκθεση προόδου αναφέρει ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική «συγκρούεται όλο και περισσότερο με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας». Η Κομισιόν επιρρίπτει μάλιστα συγκεκριμένα στην Τουρκία «παράνομες δράσεις και προκλητικές δηλώσεις» έναντι της Κύπρου.
Ειδική μνεία της Κομισιόν στην προκλητικότητα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο
Ίσως η πιο σημαντική πρόταση στην νέα αυτή έκθεση: «Η Τουρκία εξακολουθεί να απομακρύνεται από την ΕΕ και καταγράφει σοβαρή οπισθοδρόμηση όσον αφορά τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ατομικά δικαιώματα και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Οι συνεχιζόμενες συλλήψεις ηγετών της αντιπολίτευσης, ακτιβιστών, δημοσιογράφων και μελών της κοινωνίας των πολιτών και ακαδημαϊκών στο πλαίσιο της ευρύτερης αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας είναι βαθύτατα ανησυχητικές».
Όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι «στην Τουρκία συνεχίζεται αδιάλειπτα η παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ εκείνοι που επιχειρούν να τα προστατεύσουν, συχνά συλλαμβάνονται». Όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης η Κομισιόν συμπεραίνει ότι «συνεχίζεται η σοβαρή οπισθοδρόμηση που παρατηρείται από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016».
Οι πολιτικές πιέσεις και οι μεταθέσεις μεγάλου αριθμού δικαστών και εισαγγελέων παρά τη θέλησή τους συνεχίζονται, υπονομεύοντας έτσι την ανεξαρτησία της τουρκικής δικαιοσύνης, αναφέρει η έκθεση προόδου.
Μαστίγιο μετά ολίγου καρότου
Στην έκθεση εκφράζονται όμως και συγκρατημένοι έπαινοι για συγκεκριμένους τομείς της τουρκικής πολιτικής. Αυτό αφορά κυρίως τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. «Η Τουρκία πρέπει να αναθεωρήσει την αντιτρομοκρατική της νομοθεσία. Την ώρα που η Τουρκία εξακολουθεί να φέρεται αντιμέτωπη με την απειλή τρομοκρατικών ομάδων, η μάχη κατά της τρομοκρατίας έχει οδηγήσει σε βελτίωση της κατάστασης ασφαλείας. Η Τουρκία συνέχισε τον αγώνα της κατά τρομοκρατικών πυρήνων του εσωτερικού και του εξωτερικού». Η έκθεση επικροτεί μάλιστα τη συνεργασία των τουρκικών αρχών με την ΕΕ στον πεδίο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Τον Μάρτιο του 2020 η Άγκυρα «ενθάρρυνε ενεργά πρόσφυγες και μετανάστες να περάσουν τα ελληνικά σύνορα στο δρόμο προς την Ευρώπη»
Μικρή πρόοδο διαπιστώνει η Κομισιόν και στην μεταναστευτική πολιτική και πολιτική ασύλου. «Το 2019 η Τουρκία κατέβαλε προσπάθειες ώστε να υλοποιήσει τη συμφωνία με την ΕΕ από τον Μάρτιο του 2016. (Η Τουρκία) παίζει ρόλο κλειδί στην αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών κατά μήκος της ανατολικής μεσογειακής οδού.
Οι Βρυξέλλες επιδοκιμάζουν ειδικώς τις «εξαιρετικές προσπάθειες» της Τουρκίας για την περίθαλψη σχεδόν τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων από τη Συρία. Την ίδια ώρα ωστόσο η Κομισιόν στηλιτεύει εκ νέου την τουρκική κυβέρνηση επειδή τον Μάρτιο του 2020 «ενθάρρυνε ενεργά πρόσφυγες και μετανάστες να περάσουν τα ελληνικά σύνορα στο δρόμο προς την Ευρώπη».
Κώστας Συμεωνίδης (Welt)
https://www.dw.com