Λύση στο πρόβλημα με τα χιλιάδες καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου αναμένεται να δώσει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που θα παρουσιαστεί στις 29 Απριλίου, στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο μετά το Πάσχα.
Το νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί στις αρχές του καλοκαιριού θα δίνει τη δυνατότητα σε όσους κατέχουν καταπατημένα δημόσια ακίνητα
να τα εξαγοράσουν, προκειμένου να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητητας.Για την επίτευξη αυτού του στόχου, θα συγκροτηθεί επιτροπή όπου οι ενδιαφερόμενοι θα καταθέτουν τα απαραίτητα δικαιοληγητικά και θα εξετάζεται η νομιμότητα των ακινήτων.
Σε περίπτωση που ορισμένοι έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη, θα συνεκτιμηθεί η προσφυγή.
Το νομοσχέδιο θα προβλέπει τη συγκρότηση επιτροπής στην οποία ο κάθε δικαιούχος θα καταθέτει τα δικαιολογητικά διαθέτει έτσι ώστε να εξεταστεί η νομιμότητα των ακινήτων. Κατά την εξέταση από την επιτροπή θα συνεκτιμηθεί και η δικαστική προσφυγή όποιων έχουν καταθέσει.
70.000 τα καταπατημένα ακίνητα
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου Οικονομικών τα καταπατημένα ακίνητα ξεπερνούν τα 70.000, ενώ τα έσοδα από τη νομιμοποίηση τους μπορούν να φθάσουν το 1 δισ. ευρώ.
Τα ίδια στελέχη επισημαίνουν ότι στόχος της ρύθμισης είναι να υπάρξει σημαντικό όφελος για το δημόσιο με την είσπραξη εσόδων από τους πολίτες που κατέχουν σήμερα ιδιωτική περιουσία του δημοσίου και η ρύθμιση να είναι όσο το δυνατόν πιο ευρεία προκειμένου να κάνουν χρήση της όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες ώστε το Δημόσιο να απαλλαγεί από χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες για τη διεκδίκηση των καταπατημένων ακινήτων.
Κλειδί η διάρκεια κατοχής του ακινήτου
«Κλειδί» της ρύθμισης θα είναι η χρονική διάρκεια της κατοχής του καταπατημένου ακινήτου με ορόσημο το 1970 ή το 1980. Για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970 ή πάνω από 40 χρόνια αν η αφετηρία είναι το 1980.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών η τακτοποίηση των κατεχομένων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η Πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του Δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Το ύψος του τιμήματος
Για το ύψος του τιμήματος θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, θα είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Το τίμημα ανάλογα με το ύψος του θα εξοφλείται σε δόσεις.
Το φαινόμενο της καταπάτησης δημόσιας περιουσίας είναι τόσο παλιό όσο η δημόσια περιουσία. Οι καταπατητές των δημόσιων ακινήτων εμφανίζονται στην Εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή με τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884.
Στην Αττική 8 στα 10 ακίνητα του Δημοσίου βρίσκονται στα χέρια των καταπατητών. Στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα 7 στα 10 και στα νησιά του Αιγαίου 6 στα 10. Εκτιμάται ότι από το σύνολο της δημόσιας περιουσίας έχει καταπατηθεί το 47% των αστικών ακινήτων και το 64% των αγροτικών εκτάσεων.
ΓΕΝΙΚΩΣ
– Θα δίνει, υπό όρους και αυστηρές προϋποθέσεις, τη δυνατότητα σε όσους έχουν κατέχουν δημόσια ακίνητα να τα εξαγοράσουν για να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας.
– Το ελληνικό δημόσιο θα αποδώσει τίτλους ιδιοκτησίας στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.
– Θα συγκροτηθεί ειδική επιτροπή στην οποία ο κάθε δικαιούχος θα καταθέτει τα δικαιολογητικά που διαθέτει έτσι ώστε να εξεταστεί η νομιμότητα των ακινήτων. Κατά την εξέταση από την επιτροπή θα συνεκτιμηθεί και η δικαστική προσφυγή όποιων έχουν καταθέσει.
– Οι κάτοχοι των δημοσίων εκτάσεων θα έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου.
– Το «κλειδί» της ρύθμισης θα είναι η χρονική διάρκεια της κατοχής του καταπατημένου ακινήτου με ορόσημο το 1970 ή το 1980. Για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970 ή πάνω από 40 χρόνια αν η αφετηρία είναι το 1980. Για όσους έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα μετά το 1970 ή το 1980 το σχέδιο νόμου δεν θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς, θα προβλέπει την απομάκρυνσή από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.
– Στη διαμόρφωση του ύψους του τιμήματος θα λαμβάνονται και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, το τίμημα εξετάζεται να είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης.
– Η εξόφληση του τιμήματος εξαγοράς των δημοσίων ακινήτων θα μπορεί να γίνει σε δόσεις.