Μεγάλη αναρχία επικρατεί τους θερινούς μήνες στις περισσότερες παραλίες, που αφορά κυρίως σε παράνομες καταλήψεις του αιγιαλού και παραλίας από τους επιχειρηματίες, με την ανοχή των δήμων που τις παραχωρούν, αλλά και την έλλειψη ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές.
Ετσι πολλές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια κλπ) επεκτείνονται πέρα των ορίων που η νομοθεσία τους
επιτρέπει, τοποθετώντας κατά μήκος της ακτογραμμής κάθε είδους κατασκευές όπως: ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα, ζαρτινιέρες, πέργκολες, περιφράξεις κ.α., παρά το γεγονός ότι ο Νόμος προβλέπει σαφώς να παραμένει ακάλυπτος ένας διάδρομος πλάτους 5 μέτρων,(από ακτογραμμή) προκειμένου να διευκολύνεται η ελεύθερη κυκλοφορία των λουομένων.Ομως οι Δήμοι, όπως και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις υπόκειται σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τη χρήση των αιγιαλών και των παραλιών τις οποίες οφείλουν να τηρούν και σε κάθε περίπτωση πρέπει να διασφαλίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος του αιγιαλού, παραλίας και να μην βλάπτουν τον κύριο προορισμό του αιγιαλού, ως κοινόχρηστου αγαθού.
- Τι περιλαμβάνει η απλή χρήση;
Η παραχώρηση χρήσης γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, τραπεζιών και καθισμάτων, λειτουργία τροχήλατου – αυτοκινούμενου ή μη – αναψυκτηρίου κ.λπ.). Απαγορεύονται ζαρντινίερες, δάπεδα, περιφράγματα ξύλινα και μεγάλες τέντες πακτωμένες με μπετόν (δηλαδή σταθερές).
- Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των Δήμων στο χώρο αιγιαλού;
- Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών.
- Επιτρέπονται, αποκλειστικά προς διευκόλυνση της πρόσβασης και κυκλοφορίας των λουομένων και για την ασφάλεια αυτών κατά την παραμονή τους εντός των προαναφερθέντων κοινοχρήστων χώρων, κατασκευές μη μόνιμου χαρακτήρα.
- Οι Δήμοι έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την τοποθέτηση καλαίσθητων δοχείων απορριμμάτων και γενικά για την εξασφάλιση της καθαριότητας και της αισθητικής του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου.
- Σε περίπτωση λουτρικής εγκατάστασης, υποχρεούνται σε πρόσληψη ναυαγοσωστών και τοποθέτηση κατάλληλων παρατηρητηρίων.
- Οι Δήμοι υποχρεούνται όταν διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες, προκειμένου αυτές να προβαίνουν στη λήψη μέτρων προστασίας.
- Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος παραχώρησης της απλής χρήσης από τον Δήμο σε επιχείρηση ο επιχειρηματίας καθίσταται συνυπεύθυνος στις ανωτέρω υποχρεώσεις.
- Οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα στοιχεία κάθε παραχώρησης.
- Ποιοι είναι οι περιορισμοί-υποχρεώσεις-απαγορεύσεις στους επιχειρηματίες;
α) Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών.
β) H παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας είναι δυνατή, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού και ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους του αιγιαλού.
γ) Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής, μπορεί να καλύπτει μέχρι το 60% του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων.
δ) Για αιγιαλό, παραλία, που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% του παραχωρούμενου χώρου και εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο.
ε) Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων, καταλείπεται από τις προβολές των ορίων κάθε επιχείρησης ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά 50% εκατέρωθεν των ορίων της.
στ) Δεν παραχωρείται η χρήση του αιγιαλού, για ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα και τροχήλατες καντίνες, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των πέντε (5) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των εκατό πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων, εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχουν σε ισχύ άδειες λειτουργίας επιχείρησης και μέχρι τη λήξη τους.
ζ) Οφείλουν να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την αισθητική του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς επίσης να μεριμνούν για τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των λουομένων και των διερχομένων στον παραχωρούμενο χώρο.
- Τι γίνεται όταν ο πολίτης διαπιστώσει επέκταση της επιχείρησης στην παραλία;
Σε περίπτωση παραβίασης των ορίων της παραχώρησης επιτρέπεται στον χρήστη (επισκέπτη ή λουόμενο) του αιγιαλού, της παραλίας, η ελεύθερη χρήση του αυθαιρέτως ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης καταληφθέντος κοινόχρηστου χώρου.
- Ποιος είναι αρμόδιος να επιβάλει πρόστιμα στους καταστηματάρχες;
Οι αστυνομικές και λιμενικές αρχές, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους, έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες για τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.
- Τι ισχύει με τις καντίνες στις παραλίες;
Επιτρέπεται η τοποθέτηση τροχήλατων καντινών –αυτοκινούμενων ή μη- εφοδιασμένων, με σκοπό την εξυπηρέτηση αποκλειστικά και μόνο περαστικών, λουομένων και γενικά ατόμων που επισκέπτονται τους χώρους αυτούς παρασκευάζοντας και διαθέτοντας υπαίθρια τρόφιμα και ποτά, με τις εξής προϋποθέσεις:
1) Να έχουν άδεια λειτουργίας.
2) Να καταλαμβάνουν το πολύ 15 τ.μ.
3) Να απέχουν, τουλάχιστον, 100 μέτρα από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, κέντρα αναψυχής, κλπ).
4) Να μην αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα, διότι οφείλουν να σερβίρουν στον χώρο της καντίνας (στο όρθιο).
5) Να μην τοποθετούν ηχητικά συστήματα και, σε κάθε περίπτωση, η παραγόμενη στάθμη θορύβου δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τα 50 ντεσιμπέλ σε οποιοδήποτε σημείο της παραχωρούμενης έκτασης των 15 τ.μ.
6) Να μην έχουν προβολείς και γενικά έντονο φωτισμό.
- Επιτρέπονται τα beach bar;
Οχι. Σύμφωνα με τη νομοθεσία δεν επιτρέπεται η λειτουργία beach bar, λόγω της φύσης τους, η οποία δεν συνάδει με τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των παραλιών – αιγιαλών, αλλά και με το ευαίσθητο οικοσύστημα, που συνιστούν οι παραλίες και οι αιγιαλοί, καθώς και το ευρύτερο παράκτιο μέτωπο της χώρας, που ξεπερνά τη στενή ζώνη μίας διοικητικά καθορισμένης παραλίας. Εξάλλου απαγορεύεται η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων στο δημόσιο χώρο, οι προβολείς και τα φωτορυθμικά.
- Ποιοι είναι οι δικαιούχοι παραχώρησης δικαιώματος απλής χρήσης;
- Υφιστάμενες δημοτικές ανώνυμες εταιρίες, εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της για ιδία χρήση και χωρίς δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης.
- Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping), κέντρα αναψυχής, εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες).
- Ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό τους η άσκηση δραστηριοτήτων, που είναι συναφείς με την εξυπηρέτηση των λουομένων και την αναψυχή του κοινού και
- Επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένα.
- Επίσης μέχρι τις 31.10.2022, στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα που είναι όμορα προς τον αιγιαλό και την παραλία και τα οποία λειτουργούν νόμιμα, μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, χωρίς δημοπρασία.
- Πόση έκταση μπορεί να παραχωρείται σε όμορες επιχειρήσεις;
- Με βάση τον ισχύοντα νόμο το ανώτατο όριο μίσθωσης μιας παραλίας είναι 50% της έκτασής της και έως 100% σε περίπτωση ξενοδοχείων επάνω στον αιγιαλό.
- Το ανώτατο όριο σε εμβαδόν κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, είναι 500 τ.μ.
- Δεν ισχύει ο περιορισμός σε 500 τ.μ. του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, για ξενοδοχεία και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, που δραστηριοποιούνται σε χώρο όμορο του κοινοχρήστου και λειτουργούν νόμιμα.
- Ακόμα, εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει το 50% του συνολικού εμβαδού της παραλίας που θα μείνει ελεύθερο να είναι ισοκατανεμημένο σε όλο το μήκος του αιγιαλού, ώστε οι ανεξάρτητοι λουόμενοι να έχουν πρόσβαση στην παραλία από αρκετά σημεία και όχι μόνο από ένα. Οι όμορες επιχειρήσεις στον αιγιαλό πρέπει να αφήνουν ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους.
- Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εκατέρωθεν των ορίων της.
- Η έκταση της ελεύθερης ζώνης προσμετράται στο εμβαδόν παραχώρησης.
Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ,
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
