Πολύγυρος η πρωτεύουσα της Χαλκιδικής video georgesal
Ο Πολύγυρος είναι η πρωτεύουσα του Νομού Χαλκιδικής και βρίσκεται στο γεωγραφικό του κέντρο. Είναι χτισμένος στις
νότιες υπώρειες του Χολομώντα, σε μέσο υψόμετρο 550 μ. Στα βόρεια του Πολυγύρου απλώνονται πλαγιές κατάφυτες από βελανιδιές που συγκροτούν ένα θαυμάσιο δάσος. Οι πλαγιές καταλήγουν σε κορυφές από τις οποίες η ψηλότερη είναι ο Τσουκαλάς, με υψόμετρο 890 μ.
Πάνω από τον Πολύγυρο δεσπόζει ένας εντυπωσιακός κωνικός λόφος, ο περίφημος Αη-Λιας, με το ομώνυμο ξωκλήσι στην κορυφή του. Στα νότια του Πολυγύρου χαμηλοί λόφοι, χαράδρες και ρέματα οδηγούν σε εύφορες πλαγιές, στις οποίες απλώνεται ο τεράστιος ελαιώνας του Πολυγύρου και στα παράλια απλώνονται οι οικισμοί Καλυβών και Γερακινής.
Όνομα. Πολλές εκδοχές υπάρχουν σχετικά με την προέλευση του ονόματος Πολύγυρος. Υποστηρίχτηκε ότι προέρχεται απο τις πολλές "κλιτύες" των αλλεπάλληλων λόφων, από το Πολύ-γερός λόγω του υγιεινού κλίματος, από το όνομα Πολύαρος (πιθανώς μεγαλοκτηματίας) που βρέθηκε σε εγχάρακτη επιγραφή ή τέλος, από το πολύ-ιερός τόπος, λόγω ενός μεγάλου ιερού που υπήρχε στην περιοχή, το οποίο μετά από την καταστροφή και ερήμωση της Απολλωνίας της Χαλκιδικής διατήρησε την αίγλη του.
Ιστορία. Αναφορά στον Πολύγυρο γίνεται από τα βυζαντινά χρόνια (χρυσόβουλα Αγίου Ορους). Πολλοί ιστορικοί ταυτίζουν το χώρο που βρίσκεται ο σημερινός Πολύγυρος με τη θέση της "περικλούς πόλεως Απολλωνίας της Χαλκιδικής", ενώ άλλοι τοποθετούν την Απολλωνία σε διάφορα σημεία, κοντά στο σημερινό Πολύγυρο. Το σημαντικότερο ιστορικό γεγονός που έχει άμεση σχέση μα τον Πολύγυρο, είναι η έναρξη της Επανάστασης της Χαλκιδικής στις 17 Μαϊου 1821. Μετά τη δολοφονία από τους Τούρκους, του Έλληνα βοεβόδα του Πολυγύρου, Κύρκου Παπαγεωργάκη, οι Πολυγυρινοί πήραν τα όπλα, χτύπησαν και εξόντωσαν την τουρκική φρουρά και στη συνέχεια στράφηκαν εναντίον του κατά του Πολυγύρου τουρκικού στρατού, τον οποίο νίκησαν και έτρεψαν σε φυγή.
