11.5.20

S.O.S. από τις υδατοκαλλιέργειες στη Χαλκιδική και Χαλάστρα μπροστά σε ολική καταστροφή

«Περιμέναμε να δώσουμε 500 τόνους ψάρι στην Ιταλία για το Πάσχα των Καθολικών. Οι αγορές έχουν κλείσει, HORECA, εστίαση και ξενοδοχεία, έκλεισαν, αντιμετωπίζουμε ολική καταστροφή».
«Το μύδι εξολοθρεύτηκε. Με την αγορά της Ιταλίας κλειστή, τις εξαγωγές παγωμένες, τα εστιατόρια κλειστά μέσα στη Σαρακοστή, τα μύδια είναι εγκλωβισμένα στα μυδοτροφεία και εμείς στην κρίση. Το
μύδι δεν είναι ρύζι, έτσι και ανεβεί η θερμοκρασία του νερού, έχει καταστραφεί».
Γιαρένης
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν σε δύο ανθρώπους των υδατοκαλλιεργειών. Στον κ. Γιάννη Γιαρένη, ιχθυοκαλλιεργητή και επιχειρηματία, επικεφαλής της μεγαλύτερης καθετοποιημένης μονάδας εκτροφής ψαριών σε Μακεδονία και Θράκη, της «Αλιεία Α.Ε.». και, στον κ. Σπύρο Τσιάρα, μυδοκαλλιεργητή από την περιοχή της Χαλάστρας, με παραγωγικές μονάδες σε Χαλάστρα και Ασπροβάλτα.

Το GRTimes.gr, προσπάθησε να καταγράψει την κατάσταση που διαμορφώνεται για ένα πολύ δυναμικό κλάδο της οικονομίας μας, έναν κλάδο εξαγωγικό, που τουλάχιστον σε ό,τι αφορά ειδικά στη μυδοκαλλιέργεια, έχει μεγάλη σημασία για την Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας αφού στο Θερμαϊκό παράγεται ίσως και το 80% της ελληνικής παραγωγής.

Σε κάθε τηλεφωνική επικοινωνία και συνέντευξη, το μήνυμα ήταν το ίδιο: Καταστρεφόμαστε και θα πάει χαμένη και η επόμενη χρονιά. Με τις αγορές του εξωτερικού και της εστίασης κλειστές, με την ζήτηση μειωμένη ως και 50% στην εσωτερική αγορά για λιανεμπόριο και οικιακή κατανάλωση, διαμορφώνονται συνθήκες καταστροφής για ένα κλάδο που επενδύει σε ευπαθή προϊόντα.

Κάθε πρωΐ το πρώτο πράγμα που κάνουν, είναι να ελέγχουν τη θερμοκρασία. Αν ανεβεί η θερμοκρασία στους 27-28 βαθμούς Κελσίου, τα μύδια δεν αντέχουν και αρχίζουν να πεθαίνουν. Αυτό το «φρούτο της θάλασσας», που είναι στα καλύτερά του για κατανάλωση την άνοιξη και το καλοκαίρι, θα έπρεπε ήδη από τις αρχές Μαρτίου να ταξιδεύει για τις αγορές της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Κι’ αν δεν είχαν κλείσει εστιατόρια και ταβέρνες, πάνω σε κάθε τραπέζι, δίπλα στις τηγανιτές πατάτες θα σερβίρονταν και τα πιάτα με τα τηγανητά και τα αχνιστά μυδάκια.

40.000 τόνοι, η παραγωγή στο Θερμαϊκό
«Από τα μυδοτροφεία της Χαλάστρας, περιοχή με πιο ζεστά νερά που βγάζει πρώτη παραγωγή, οι εξαγωγές θα έπρεπε να έχουν αρχίσει από τις 10 Μαρτίου», είπε στο GRTimes.gr o κ. Αλέξανδρος Δαρμουσλής, καλλιεργητής και εξαγωγέας μυδιών και οστράκων από τα Κύμινα.

«Στο Θερμαϊκό παράγονται περί τις 40.000 τόνοι μυδιών, η μεγαλύτερη ποσότητα στην περιοχή Μακρύγιαλου, μετά σε Κύμινα, Χαλάστρα. Βασική αγορά μας είναι η ιταλική που παίρνει ως και το 90% των εξαγωγών, εξαγωγές γίνονται και σε Γαλλία και Ισπανία αλλά πολύ λιγότερες.

«Τα ελληνικά μύδια πωλούνται όλα φρέσκα, είτε εκτός Ελλάδας, είτε στην εσωτερική αγορά, δεν καταψύχονται, δεν πάνε για μεταποίηση. Πρόκειται για μεγάλες ποσότητες, που αν δεν διοχετευθούν στην αγορά, η ζημία θα είναι δεκάδων εκατομμυρίων αν σκεφθούμε ότι μόνο στη χονδρική, ανεπεξέργαστα, τα μύδια πωλούνται προς 0,60 ευρώ το κιλό».

Μια άλλη διάσταση του προβλήματος έθεσε ο κ. Κώστας Βερβίτης, πρόεδρος των οστρακοκαλλιεργητών Κυμίνων. Σημειωτέον ότι στα Κύμινα υπάρχουν 59 μονάδες μυδοκαλλιέργειας, των περίπου 15 στρεμμάτων η κάθε μία, παραγωγής 120 tn. και πλέον έκαστη.

«Τα μύδια δεν αντέχουν λόγω κλιματολογικών συνθηκών, μετά τις 15 Αυγούστου. Κινδυνεύουμε με καταστροφή ακόμη και αν σε κάποιο διάστημα ανοίξουν οι αγορές, αφού τόσο μεγάλες ποσότητες δεν μπορούν να εξαχθούν μεμιάς, αλλά ούτε και από την ελληνική αγορά θα μπορούν να απορροφηθούν».

Για τους παραγωγούς της Χαλάστρας, που αρχίζει πρώτη να βγάζει παραγωγή στην αγορά, κάθε μέρα που χάνεται είναι ζημία, τόνισε ο παραγωγός κ. Σπύρος Τσιάρας.
«Είναι ζήτημα αν η εσωτερική αγορά απορροφά 3-4.000 τόνους, ουσιαστικά όλα πάνε για εξαγωγή. Τέτοια εποχή, κανονικά, ως και 10 νταλίκες έφευγαν για Ιταλία, στην κορύφωση της σεζόν, από μέσα Ιουνίου ως μέσα Ιουλίου, 20-30 νταλίκες έφευγαν για το εξωτερικό. Τώρα, τίποτε. Τα εστιατόρια είναι κλειστά, τα ξενοδοχεία δεν ανοίγουν, οι λαϊκές και τα ιχθυοπωλεία τι ποσότητες να απορροφήσουν; ελάχιστες και αυτά τα μύδια, τα καθαρισμένα αλλά και χωρίς όστρακο, έχουν υπερδιπλάσιο κόστος», εξήγησε ο κ. Τσιάρας
Όσο όμως ο καιρός περνάει, ο λογαριασμός για τον παραγωγό αυξάνεται , αφού αναγκάζεται, για να μπορεί να κρατήσει τα μύδια που συνεχίζουν να μεγαλώνουν, να κάνει «σπασίματα» σε μικρότερες αρμαθιές.

Κινδυνεύει και η επόμενη χρονιά

«Δεν χάνουμε μόνο τη φετινή χρονιά, θα χάσουμε και την επόμενη κι’ όχι μόνο λόγω έλλειψης ρευστού. Όσο δεν απελευθερώνονται εκτάσεις από τις μονάδες, από τα μύδια που είναι έτοιμα να διατεθούνε στο εμπόριο, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε και με την καλλιέργεια του γόνου, για την επόμενη χρονιά».
Για τους οστρακοκαλλιεργητές, η ένταξη των μονάδων υδατοκαλλιέργειας στα μέτρα στήριξης της οικονομίας που έλαβε η κυβέρνηση, ήταν μία θετική κίνηση, αλλά δεν θα μπορέσει να τους αποζημιώσει σε μία χρονιά που έγιναν καλλιεργητικές δαπάνες, γίνονται έξοδα και δεν θα υπάρχουν έσοδα.
Στο ξεκίνημα μιας καταστροφικής κρίσης
Για τους ιχθυοκαλλιεργητές τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από τους μυδοκαλλιεργητές, υποστήριξε ο κ. Γιαρένης της «Αλιεία Α.Ε.», επικεφαλής της καθετοποιημένης μονάδας που βρίσκεται στη Χαλκιδική , ανάμεσα Πόρτο Κουφό και Καλαμίτσι.
«Αντέξαμε στην κρίση της ελληνικής οικονομίας, στην κρίση του κλάδου και βρισκόμαστε μόνο στην αρχή μίας νέας τεράστιας κρίσης, την έκταση της οποίας θα τη δούμε μετά 10-12 μήνες. Σε αντίθεση με τους μυδοκαλλιεργητές, εμείς έχουμε τεράστιες δαπάνες για την εκτροφή των ψαριών, για μήνες «κτίζουμε» την αξία των ψαριών ώστε να φτάσουν να έχουν 5- 5,30 ευρώ/κιλό.
«Τι θα κάνουμε με όλα αυτά τα ψάρια, που πρέπει φυσικά να συνεχίζουμε να εκτρέφουμε; Έχουμε να διαχειριστούμε απρόβλεπτες συνθήκες σε προβλεπτές θερμοκρασίες. Κάθε πρωί ελέγχω τη θερμοκρασία του νερού, τα ψάρια χρειάζονται μεγαλύτερες εκτάσεις όσο μεγαλώνουν, υπάρχουν κίνδυνοι εκδήλωσης ασθενειών», είπε ο κ. Γιαρένης.
Σημειωτέον ότι η «Αλιεία Α.Ε.», εκτρέφει τσιπούρα, λαυράκι, μυλοκόπι και φαγκρί  παράγοντας συνολικά περί τους 1.200 τόνους. Η επιχείρηση, που φέτος σχεδίαζε να εξάγει περί το 70% της παραγωγής της, είχε επενδύσει την τελευταία διετία στην εκτροφή μεγάλων ψαριών, για το πιο απαιτητικό κομμάτι της αγοράς, εστιατόρια και ξενοδοχεία, ενώ συνεργαζόμενη έχει και υπηρεσίες logistics στο Μιλάνο.
τσιπουρα
«Το 50% της παραγωγής μας είναι ψάρια βάρους άνω των 600 -1.000 γραμμαρίων, προϊόν premium για την εστίαση και η αγορά αυτή έχει κλείσει. Έκλεισε και η αγορά της Ιταλίας στην οποία θα κάναμε εξαγωγή περί τους 500 τόνους μόνο ενόψει Πάσχα».
Η εταιρεία του κ. Γιαρένη διατηρεί και κατάστημα στην Ιχθυόσκαλα Θεσσαλονίκης από την οποία εφοδιάζει τη λιανική σε όλη την Μακεδονία.
«Η αγορά του εξωτερικού κατέρρευσε, της εστίασης, των ξενοδοχείων. Ουσιαστικά κινείται μόνο η αγορά των σούπερ μάρκετ, για όσους είναι τοποθετημένοι στις αλυσίδες.
«Τα μέτρα που έλαβε ως τώρα η κυβέρνηση είναι στη σωστή κατεύθυνση αλλά για τον κλάδο μας, τίποτε παραπάνω από ασπιρίνες. Τα ιχθυηρά καλλιέργειας είναι ζώντα ζώα, κλάδος που πρέπει να στηριχθεί με χρηματοδοτήσεις, μέσω ειδικών προβλέψεων που πρέπει να λάβει η Κοινότητα και η ελληνική κυβέρνηση», πρόσθεσε ο κ. Γιαρένης.
Μείωση ζήτησης κατά 50%
Για μείωση της ζήτησης κατά 50% στην τοπική αγορά, μίλησε ο κ. Σωτήρης Γεωργιάδης που διαθέτει μονάδα εκτροφής τσιπούρας και λαυρακιού στην περιοχή της Ολυμπιάδας.
Η «Ιχθυοκαλλιέργειες Ολυμπιάδας» είναι μία μονάδα που παράγει 80-100 τόνους συνολικά, ποσότητες που διαθέτει αποκλειστικά στην εσωτερική αγορά, σε ιχθυοπωλεία – μέσω της Ιχθυόσκαλας Μηχανιώνας- και πωλητές λαϊκών αγορών.
Ενέργειες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Ήδη η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει κάνει τις πρώτες ενέργειες προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, για συντονισμό με στόχο την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του προβλήματος.
«Πριν δύο εβδομάδες συνάντησα τον Γενικό Γραμματέα του αρμόδιου  υπουργείου, τον κ. Στρατάκο, και είχαμε μία πρώτη συζήτηση για την αντιμετώπιση του προβλήματος, που εμάς στην Κεντρική Μακεδονία μας αγγίζει κυρίως στον κρίσιμο παραγωγικό χώρο της οστρακοκαλλιέργειας» είπε στο GRTimes.gr o Aντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας κ. Σωτήρης Μπάτος
«Θα προχωρήσουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο σε πρόγραμμα προώθησης αλιευμάτων, ενώ θέλουμε σε συνεργασία και με τους παραγωγούς, να δούμε σε ποιες νέες αγορές θα μπορούσαμε να κάνουμε εξαγωγές.
«Είναι γεγονός ότι υπάρχουν αδιάθετοι πόροι από το Πρόγραμμα «Αλιεία» του ΥΠΑΑ&Τ, ένα πρόγραμμα με πολύ χαμηλές απορροφήσεις. Όμως θα πρέπει να δούμε, κεντρικά εάν μπορεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και σε συνεννόηση με τη Διαχειριστική Αρχή και την Κοινότητα, να γίνει κάποια ανακατεύθυνση κονδυλίων, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι στους οποίους κατευθύνονται οι πόροι του ΕΣΠΑ», πρόσθεσε ο κ. Μπάτος.
Η υγειονομική κρίση, ήδη για τις Υδατοκαλλιέργειες, έχει μετατραπεί σε οικονομική, ενώ πολύ σύντομα θα γίνει και διαχειριστική με πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, εάν η παραγωγή μείνει αζήτητη στη θάλασσα. Η πρόκληση είναι κάτι παραπάνω από μεγάλη για τους παραγωγούς, τις επιχειρήσεις, τις τοπικές κοινωνίες, το ίδιο το κράτος.
Author
Άννη Καρολίδου