Με άλλη ρύθμιση θα αναγνωριστεί κυριότητα σε εκτάσεις (σε περιοχές όπως η Κρήτη) με βάση τίτλους που ανάγονται στην τελευταία 20ετία και όχι στο 1946 όπως ισχύει σήμερα. Τέλος, τον Ιούνιο ξεκινούν οι δηλώσεις για το νέο σύστημα με τις οικιστικές πυκνώσεις.
«Μετά το Πάσχα θα έχουμε έτοιμες τις προτάσεις μας για τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις (αυτές που εμφανίζονται στον δασικό χάρτη ως ΔΑ) και τους δασωμένους αγρούς (που εμφανίζονται στον δασικό χάρτη ως ΑΔ). Θέλουμε οι αλλαγές να εγκριθούν μέσω δύο προεδρικών διαταγμάτων, ώστε να υπάρξει προδικαστικός έλεγχος από το Συμβούλιο της Επικρατείας και έτσι να αποφύγουμε τα προβλήματα που είχαν οι προηγούμενες ρυθμίσεις για το ίδιο θέμα» (σ.σ. κηρύχθηκαν αντισυνταγματικές), αναφέρει στην «Κ» ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Οπως εξηγεί ο κ. Σκρέκας, οι ρυθμίσεις δεν θα μεταβάλουν τον δασικό ή άλλο χαρακτήρα των εκτάσεων, άρα και τον τρόπο απεικόνισής τους στον δασικό χάρτη, αλλά τις επιλογές για τη μελλοντική χρήση τους. «Θέλουμε και στις δύο περιπτώσεις να δοθεί η διέξοδος της αγροτικής χρήσης και μόνο. Για την πρώτη κατηγορία, πρόκειται να αποδείξουμε ότι ο λόγος που εκχερσώθηκαν με μη νόμιμο τρόπο κάποιες εκτάσεις, κυρίως τις δεκαετίες του ’60 και ’70, ήταν για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας, η οποία ήταν τότε κατά βάση αγροτική. Οι άνθρωποι που καλλιέργησαν τις εκτάσεις αυτές στήριξαν την εποχή εκείνη τον πρωτογενή τομέα. Θα αναθέσουμε λοιπόν μια σοβαρή μελέτη, ώστε να αποδείξουμε ότι εξυπηρετήθηκε το δημόσιο συμφέρον, καθώς το ΣτΕ είχε εκφράσει σοβαρές ενστάσεις για το κατά πόσον αυτό είχε συμβεί με τις προηγούμενες ρυθμίσεις. Με το προεδρικό διάταγμα θα επιτρέψουμε αυτοί που σήμερα τις καλλιεργούν να διατηρήσουν τη νομή και τη χρήση τους και, σε όσες περιπτώσεις τεκμαίρεται κυριότητα προ του 1975, να κατοχυρώσουν και την ιδιοκτησία τους. Αντίστοιχα, για τις δασωμένες αγροτικές εκτάσεις θα υποστηρίξουμε μέσω της μελέτης πως αν επανέλθουν σε αγροτική χρήση θα εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον».
Η απόδειξη ιδιοκτησίας
Παράλληλα, το υπουργείο προετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση η οποία θα αφορά το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου (Στις περιοχές όπου ισχύει αυτό, οι δασικές εκτάσεις θεωρούνται δημόσιες, εκτός κι αν μπορεί ο ιδιώτης να αποδείξει το αντίθετο. Στις περιοχές όπου δεν ισχύει, Δημόσιο και ιδιώτες οφείλουν να αποδείξουν εξίσου την ιδιοκτησία.) Σε ποια κατεύθυνση; «Στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, το Δημόσιο θα πρέπει εκείνο να αποδείξει την ιδιοκτησία του, όταν ο πολίτης μπορεί να αποδείξει ότι κατέχει και νέμεται μια έκταση για τουλάχιστον δέκα χρόνια», λέει ο κ. Σκρέκας. «Διαδικασία για την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας σε τέτοιες εκτάσεις υπάρχει και σήμερα, απλώς η διαδικασία χρειάζεται πολλά χρόνια. Επιπλέον ο πολίτης πρέπει, για να αποδείξει ότι έχει την ιδιοκτησία μιας έκτασης, να διαθέτει τίτλους που να ανάγονται χρονικά στο 1946. Εμείς λοιπόν θέλουμε να βρεθεί μια νέα διαδικασία που κατ’ αρχήν να είναι πιο γρήγορη και να αρκούν νόμιμοι τίτλοι τουλάχιστον 20 ετών».
Ως προς τη διαδικασία αναθεώρησης των χαρτών (για το θέμα των ασπαλάθων και των φρυγανικών εκτάσεων), ο κ. Σκρέκας αναφέρει ότι θα γίνει μέσω της πρόσληψης και ιδιωτών μελετητών, όπου χρειαστεί. «Το υπουργείο Περιβάλλοντος θα παρέχει στις Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων τους απαραίτητους πόρους ώστε να προσλάβουν τεχνικούς συμβούλους που θα τους βοηθήσουν σε αυτή τη διαδικασία. Παράλληλα, επειδή οι δασικές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες, έχουμε ήδη στείλει αίτημα στον ΑΣΕΠ για την πρόσληψη 300 ατόμων σε θέσεις μόνιμου ειδικού επιστημονικού προσωπικού και ακόμα 700 ατόμων μέσω ΟΑΕΔ με συμβάσεις ορισμένου χρόνου».
Τέλος, μέχρι τον Ιούνιο αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία της η πλατφόρμα στην οποία θα δηλώνονται τα αυθαίρετα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις (όπως προέβλεπε η ρύθμιση Χατζηδάκη που υποκατέστησε τις «οικιστικές πυκνώσεις», όταν αυτές κρίθηκαν αντισυνταγματικές). «Η πλατφόρμα προετοιμάζεται από το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Μέσα στον Ιούνιο θα εκδοθεί η απαραίτητη υπουργική απόφαση, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να ξεκινήσουν τις δηλώσεις», αναφέρει ο κ. Σκρέκας.
Προβλήματα «κάτω από το χαλί» για δεκαετίες
Εν μέσω διασταυρούμενων πυρών βρίσκεται το υπουργείο Περιβάλλοντος για τους δασικούς χάρτες. Από τη μια πλευρά βρίσκονται εκείνοι που διαμαρτύρονται: είτε γιατί διαφωνούν με το περιεχόμενο των δασικών χαρτών, επειδή ο χαρακτηρισμός των ιδιοκτησιών τους ως δασικών περιορίζει τις δυνατότητες μελλοντικής αξιοποίησής τους· είτε επειδή το Δημόσιο διεκδικεί και την κυριότητα των εκτάσεων που χαρακτηρίζονται δασικές τις οποίες εκείνοι κατέχουν, αλλά χωρίς επαρκείς (ή καθόλου) τίτλους. Από την άλλη πλευρά βρίσκονται οι δασολόγοι, που υποστηρίζουν ότι οι κινήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος για την απάλειψη των προβλημάτων είναι αντισυνταγματικές και βασίζονται σε πολιτικά αντί για επιστημονικά κριτήρια.
Το 2017, όταν ξεκίνησαν και πάλι οι αναρτήσεις των δασικών χαρτών, τα προβλήματα (που κρύβονταν κάτω από το χαλί για δεκαετίες) ήρθαν στην επιφάνεια. Οι πρώτες διαμαρτυρίες αφορούσαν τις δασικές εκτάσεις που, όπως αποδείχθηκε, είχαν εκχερσωθεί εδώ και δεκαετίες με σκοπό να καλλιεργηθούν – μάλιστα πολλοί αγρότες επιδοτούνταν για αυτές, αφού δεν υπήρχε κανένας σοβαρός έλεγχος. Εκτοτε το υπουργείο Περιβάλλοντος «απάντησε» με διαδοχικές ρυθμίσεις, οι βασικότερες από τις οποίες ακυρώθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας: η εξαίρεση των αυθαιρέτων σε δάση (οικιστικές πυκνώσεις) από τους δασικούς χάρτες και η δυνατότητα εξαγοράς παράνομα εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων.
Η τελευταία μεγάλη «κόντρα» δημιουργήθηκε μετά την απόφαση του υπουργείου, το 2020, να αναθεωρήσει ακόμα και τους κυρωμένους δασικούς χάρτες (περίπου το 50% της επικράτειας) προκειμένου να εξαιρέσει από αυτούς διάφορες κατηγορίες εκτάσεων: από διανομές και οικοδομικές άδειες που κακώς δεν είχαν περαστεί έως εκτάσεις που είχαν κάποιας μορφής –αλλά όχι τα απαραίτητα– έγγραφα. Η αναθεώρηση προσβλήθηκε ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου από δασολόγους και περιβαλλοντικές οργανώσεις και η απόφαση δεν έχει ακόμα εκδοθεί.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου να κάμψει τις αντιρρήσεις του ΣτΕ για την αναθεώρηση των δασικών χαρτών, προχώρησε φέτος στην ανάρτηση όλων των δασικών χαρτών όλης της χώρας. Παράλληλα αποφάσισε να εξαιρέσει τις εκτάσεις με ασπαλάθους από τις δασικές εκτάσεις, μια διαδικασία που είναι άγνωστο πώς και πόσο γρήγορα θα προχωρήσει, καθώς υπό κανονικές συνθήκες θα απαιτούσε αυτοψίες. Η αντίδραση των δασολόγων, στις αρχές της εβδομάδας, προμηνύει νέο γύρο προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας και όλα δείχνουν ότι για ακόμα μια φορά η υπόθεση των δασικών χαρτών περιπλέκεται.
Γιώργος Λιάλιος
https://www.kathimerini.gr
