26.1.21

Γιώργος Εμμανουήλ :Το κέντρο του Πολυγύρου ο πεζόδρομος και το αποτύπωμά του στη ζωή της πόλης

Γιώργος Εμμανουήλ
τοπογράφος μηχανικός

Εδώ και πολλά χρόνια, κοντεύει δεκαετία, λίγο μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης, ξεκίνησε ένας διάλογος, μέσω άρθρων, παρεμβάσεων πολιτών, συζητήσεων στο Δημοτικό συμβούλιο, για το θέμα του πεζόδρομου. Μετά από πρόσφατες ερωτήσεις του επικεφαλής της ελάσσονος αντιπολίτευσης κ. Δ. Κυργιαφίνη στο Δημοτικό Συμβούλιο, την αναφορά του δημοτικού συμβούλου της μείζονος κ. Ι. Σφυρή με ανάρτησή του και το διάλογο που

αναπτύχθηκε, όσο και μετά από την εξαιρετικά χρήσιμη παρέμβαση του Αρχιτέκτονα, π. προέδρου του Τ.Ε.Ε. Τ.Κ.Μ. και εκ των συντελεστών του έργου, κ. Ι. Αικατερινάρη με άρθρο του στο ιστολόγιο «Αετός Χαλκιδικής», ως μέλος του συμβουλίου της κοινότητας Πολυγύρου, θα ήθελα να συμβάλω στο διάλογο συνοψίζοντας τις θέσεις και τις προτάσεις μου, που ήδη έχουν διατυπωθεί τόσο στο συμβούλιο της κοινότητας, όσο και στη συνέλευση των κατοίκων του Πολυγύρου.


 

Κατά γενική ομολογία, ένα χρονίζον πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Πολύγυρος, είναι η λειτουργία του πεζόδρομου (οδός Πολυτεχνείου) και το αποτύπωμά του στη ζωή της πόλης. Ο πεζόδρομος, μήκους περίπου 350μ, κατασκευάστηκε επί δημαρχίας Δ. Τζηρίτη (1998-2002) στο κεντρικό τμήμα της οδού Πολυτεχνείου, που έως τότε αποτελούσε τον κεντρικό δρόμο που διέσχιζε τον Πολύγυρο. Κατά μήκος του, λειτουργούσαν το Δημαρχείο, ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Νικολάου, περίπου 50 καταστήματα (Τράπεζα, εμπορικά καταστήματα, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, υπηρεσίες κλπ) πάρκο και παιδική χαρά, συγκεντρώνοντας το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών, κοινωνικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων της πόλης. 

 
Σήμερα, περίπου 20 χρόνια μετά, η εικόνα που παρουσιάζει ο πεζόδρομος είναι συνοπτικά η εξής:
- Η διέλευση, η στάση και η άναρχη στάθμευση αυτοκινήτων σε όλο το μήκος του γίνεται απρόσκοπτα και αδιάλειπτα
- Οι πεζοί που τον διασχίζουν είναι ελάχιστοι (κυρίως κάτοικοι της γύρω περιοχής) κινδυνεύοντας από τα διερχόμενα αυτοκίνητα, ενώ οι επισκέπτες απορούν για τη χρήση του
- Το πράσινο και η φυσική σκίαση κατά μήκος του πεζόδρομου, πέραν του τμήματος που ενώνεται με την πλατεία Παραλή, είναι σχεδόν ανύπαρκτα και το μικροκλίμα που διαμορφώνεται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της μέρας τους καλοκαιρινούς μήνες τον καθιστά απαγορευτικό για περιήγηση από τους επισκέπτες.
- Το περίπου 60% των καταστημάτων είναι πλέον κενά
- Η προβληματική λειτουργία του πεζόδρομου επηρέασε επί τα χείρω τη συνολική λειτουργία του κέντρου της πόλης, ενώ οι εμπορικές κυρίως, χρήσεις μετατοπίστηκαν στο νεόδμητο βόρειο τμήμα της, κυρίως κατά μήκος της οδού Ασκληπιού.
Για να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε και να οριοθετήσουμε το πρόβλημα, πρέπει κατ’ αρχάς να απαντήσουμε σε μερικά βασικά ερωτήματα:
Που είναι το κέντρο της πόλης; Ποια είναι η κεντρική πλατεία του;
Τι είναι αυτό που καθορίζει το κέντρο; Η θέση που εξ ορισμού θα έπρεπε να είναι κεντρική στον οικισμό, οι χρήσεις που συγκεντρώνει (δημόσια κτήρια, ιερούς ναούς, εμπορικές δραστηριότητες,

εστίαση, διασκέδαση, υπηρεσίες, αναψυχή κλπ) και η ιστορική του μνήμη. Το πιο πολυσύχναστο σημείο μιας πόλης. Προφανώς ο υφιστάμενος πεζόδρομος είναι γεωγραφικά στο κέντρο της πόλης, αλλά εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, απέτυχε να επιτελέσει το σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε. Τι είναι αυτό φταίει για το αποτέλεσμα; Μερικές από τις απαντήσεις που καταγράφονται είναι οι εξής:
- Η θέση και η προσβασιμότητα του πεζόδρομου
- Η κατάχρηση του αυτοκινήτου από μεγάλο μέρος των κατοίκων
- Η έλλειψη κανόνων λειτουργίας ή η αδυναμία επιτήρησής τους
- Η έλλειψη θέσεων στάθμευσης
- Η έλλειψη αισθητικής, πράσινου και αστικού εξοπλισμού
- Η οικονομική κρίση
Αρκεί να στρώσουμε τον υφιστάμενο πεζόδρομο με νέους κυβόλιθους, να βάλουμε λάμπες led και μερικά δένδρα και παγκάκια και να πούμε ότι τελειώσαμε; Ή να τον δώσουμε σε τμηματική ή συνολική κυκλοφορία αυτοκινήτων όπως κάποιοι συμπολίτες μας προτείνουν; Κατά την άποψή μου, ούτε το ένα ούτε το άλλο δεν αποτελούν λύση εάν δεν δώσουμε απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα με βασικότερο το «που θέλουμε να είναι το κέντρο της πόλης;».
Το θέμα της συζήτησης δεν θα έπρεπε να εστιάζει αποκλειστικά στον πεζόδρομο, αλλά στην ανάκτηση του κέντρου. Και φυσικά, είναι ένα έργο που δεν πρέπει να μας διχάσει. Είναι ένα πρόβλημα για την πόλη μας, που πρέπει να αναλυθεί και να μελετηθεί η λύση του, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πολεοδομικά, κυκλοφοριακά, αρχιτεκτονικά, αισθητικά, ιστορικά και κοινωνικά δεδομένα και στοιχεία, για να μπορέσουμε επιτέλους κατασκευάσουμε ένα άρτιο και ολοκληρωμένο έργο. Δε χρειάζεται μία ακόμη πρόχειρη, γρήγορη μελέτη με απευθείας ανάθεση για την τοποθέτηση κυβόλιθων και φωτιστικών, ώστε να προλάβουμε άρον άρον να το εντάξουμε σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα κατά τη συνήθη πρακτική της διοίκησης του Δήμου την τελευταία δεκαετία. Οποιες παρεμβάσεις, αισθητικές, πολεοδομικές και κυκλοφοριακές, θα πρέπει να ιδωθούν και να διατυπωθούν ενιαία, σε μία πρόταση που να αφορά σαφώς ευρύτερη περιοχή του πεζόδρομου, με βασικό σκοπό τον επαναπροσδιορισ
μό του κέντρου του Πολύγυρου στοχεύοντας:
- στη βιώσιμη κινητικότητα κατοίκων και επισκεπτών
- στη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του δημόσιου χώρου
- στην ανάδειξη του χαρακτήρα της πόλης ως οικονομικού, διοικητικού και πολιτιστικού κέντρου της Χαλκιδικής.
- στην τόνωση της επιχειρηματικής
 δραστηριότητας


 

Η ενδεικνυόμενη λύση ώστε να προκύψουν η βέλτιστη και πληρέστερη πρόταση από λειτουργική αισθητική, τεχνική και οικονομική άποψη, είναι η διενέργεια Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού σύμφωνα με το πλαίσιο που καθορίζεται από την υπ’ αριθμό 26804/
16-6-2011 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ1427Β/2011). Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί χρηματοδοτούνται πλήρως από το Πράσινο Ταμείο. Είναι φυσικά ευνόητο και σύμφωνο με τη διεθνή πρακτική, ότι η άποψη των χρηστών, πρέπει να ακουστεί, να καταγραφεί και να ληφθεί επίσης υπόψη από τους μελετητές για τη διαμόρφωση των προτάσεών τους.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι το Συμβούλιο της Κοινότητας Πολυγύρου με ομόφωνη απόφασή του, εγκαίρως, πριν από ένα χρόνο, (03/14-01-2000 ΑΔΑ: 66ΤΗΩΞΜ-ΞΑΕ) πρότεινε στο Δήμο Πολυγύρου να προκηρύξει άμεσα Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την Ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής του πεζόδρομου Πολυγύρου. Η πρόταση του συμβουλίου ωστόσο, δε συζητήθηκε ποτέ στο δημοτικό συμβούλιο, παρότι η διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού περιλαμβάνεται στο προεκλογικό πρόγραμμα του Δημάρχου για την τετραετία που διανύουμε. Έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και ευκαιρίες χρηματοδότησης.
Ελπίζω σύντομα, η διοίκηση του Δήμου, να ενημερώσει επίσημα τους δημότες για τις προθέσεις της και τις ενέργειες που έχουν γίνει για το θέμα.

 

 τοπογραφος μηχανικος