Δημιουργείται νέα ψηφιακή πλατφόρμα απευθείας διασύνδεσης του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα Ληξιαρχεία, που θα ενημερώνεται αυτόματα με τα στοιχεία της ληξιαρχικής πράξης του θανάτου κάθε δικαιούχου ακινήτου. Παράλληλα νομοθετείται υποχρέωση οι πλησιέστεροι συγγενείς να γνωστοποιούν στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο τα στοιχεία τους, ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του.
Αυτά προβλέπονται στο νέο νομοσχέδιο για το Κτηματολόγιο, που άρχισε η συζήτηση του στην αρμόδια Επιτροπή και ψηφίζεται τις επόμενες ημέρες στη Βουλή, με το οποίο ρυθμίζεται η ένταξη των ακινήτων των περιοχών ισχύος του Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Στο ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πλήθος άλλες ρυθμίσεις για το Κτηματολόγιο, οι οποίες αφορούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων όλης της χώρας, τους μελετητές και τους εργαζόμενους του Κτηματολογίου, όπως επίσης ρυθμίσεις για ενιαία φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, ψηφιακά διαζύγια και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
Βασικές διατάξεις για το Κτηματολόγιο
Οι βασικές ρυθμίσεις για το κτηματολόγιο, οι οποίες περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή ( ΜΕΡΟΣ Β’) προβλέπουν αναλυτικά ότι:
-Θεσπίζεται ηλεκτρονικό σύστημα αυτοματοποιημένης διασύνδεσης των ληξιαρχείων και ληξιάρχων του ν.344/1976 και του Φορέα του Κτηματολογίου, για την πρόσβαση των κτηματολογικών γραφείων και λοιπών υπηρεσιακών μονάδων αυτού στις διαδικτυακές υπηρεσίες και στα δεδομένα του Πληροφοριακού Συστήματος «Μητρώο Πολιτών» του Υπουργείου Εσωτερικών, με σκοπό την αυτόματη ηλεκτρονική ενημέρωση των κτηματολογικών φύλλων με τα στοιχεία ληξιαρχικών πράξεων θανάτου προσώπων, φερόμενων ως δικαιούχων σε κτηματολογική εγγραφή.
–Εισάγεται η υποχρέωση των διαδόχων αποβιώσαντος προσώπου, που έχει καταχωριστεί κατά τα ανωτέρω στις κτηματολογικές εγγραφές, να γνωστοποιήσουν τη διαδοχή τους στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο, εντός της οριζόμενης προθεσμίας.
–Ορίζεται ότι, η αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, ασκείται και κατά των διαδόχων του νομιμοποιούμενου παθητικά.
–Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διόρθωση αρχικής εγγραφής σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη».
-Εισάγεται το δικαίωμα καθολικών ή ειδικών διαδόχων δικαιούχου εγγραπτέου δικαιώματος, να ζητήσουν διόρθωση στοιχείων πρώτης εγγραφής και επανακαθορίζεται η προθεσμία καταχώρισης αίτησης στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.
-Ανακατανέμονται οι θέσεις του προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (ι.δ.α.χ.) και των δικηγόρων με σχέση έμμισθης εντολής στην Κεντρική και στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του Ελληνικού Κτηματολογίου, χωρίς προσαύξηση του συνολικού αριθμού των θέσεων του Φορέα (αυξομείωση θέσεων μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών και κλάδων).
–Παρέχεται η δυνατότητα ανάθεσης, με απόφαση του Δ.Σ. του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» (Φορέας), προσωρινών καθηκόντων Προϊσταμένου Κτηματολογικού Γραφείου ή Υποκαταστήματος, για θέσεις που δεν καλύπτονται κατά την κείμενη νομοθεσία (άρθρο 18 παρ.4 του ν.4512/2018), σε συμβολαιογράφο με έδρα στην περιοχή του οικείου Κτηματολογικού Γραφείου ή Υποκαταστήματος, για διάστημα μέχρι και την έκδοση της απόφασης διορισμού του επιλεγέντος Προϊσταμένου, σύμφωνα με την οριζόμενη διαδικασία.
-Με κ.υ.α., καθορίζονται ζητήματα εφαρμογής της ανωτέρω ρύθμισης (ειδικότερα καθήκοντα του συμβολαιογράφου, ο τρόπος υπολογισμού και το ύψος της αμοιβής αυτού κ.λπ.).
-Συστήνεται σε κάθε Κτηματολογικό Γραφείο πάγια προκαταβολή χρηματικού, σε βάρος του προϋπολογισμού του Φορέα, για την εκπλήρωση άμεσων αναγκών λειτουργίας των Κτηματολογικών Γραφείων και Υποκαταστημάτων αυτών. Τα ποσά κατατίθενται για κάθε Κτηματολογικό Γραφείο σε πιστωτικά ιδρύματα, σε λογαριασμούς ειδικού σκοπού, που ανήκουν στον φορέα.
-Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διαχείριση της συνιστώμενης πάγιας προκαταβολής (αρμόδια όργανα κ.λπ.) καθώς και λοιπά ζητήματα εφαρμογής της προτεινόμενης ρύθμισης έως τη σύσταση και πλήρη στελέχωση των Κτηματολογικών Γραφείων (υποχρεώσεις διαχειριστών, έλεγχος της πάγιας προκαταβολής κ.λπ.).
Διαδικασία επανακτηματογράφησης
Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων κατά τη σύνταξη των σχετικών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων, σε περιπτώσεις επηρεασμού δικαιωμάτων όμορων ιδιοκτητών κατά τη διενέργεια αυτοψίας (κοινοποίηση αντιγράφου διαγράμματος απεικόνισης ακινήτων, υποβολή σχετικών αντιρρήσεων κ.λπ.). Με τη σχετική ρύθμιση (άρθρο 20) επιδιώκεται η αποκατάσταση της αδικίας σε βάρος των επιμελών ιδιοκτητών σε περιοχές της χώρας όπου πραγματοποιήθηκε επανακτηματογράφηση, αλλά δεν κατέστη δυνατό να διορθώσουν τα όρια και τις θέσεις των ιδιοκτησιών τους, παρόλο που προσήλθαν στις διαδικασίες αυτοψίας, λόγω της μη προσέλευσης των ιδιοκτητών όμορων ακινήτων
Παρατείνεται (έως την 31η.6.2023) η αποκλειστική προθεσμία για τη διόρθωση των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών στο σύνολο κτηματογραφημένης περιοχής όπου έχει οριστεί η έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου και εντός της οποίας βρίσκεται περιοχή που οριοθετείται για την κήρυξη του επαναπροσδιορισμού της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων.
Συμπληρωματικές συμβάσεις
Προβλέπεται η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση των πρόσθετων εργασιών που προκύπτουν για τους αναδόχους κτηματογράφησης, από την εφαρμογή των προβλέψεων της κείμενης νομοθεσίας για τους δασωθέντες αγρούς και της προτεινόμενης ρύθμισης, σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων κατά τη σύνταξη των σχετικών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων. Οι εν λόγω συμπληρωματικές συμβάσεις συνάπτονται με απόφαση του Δ.Σ. του Φορέα, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, χωρίς τη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου στις περιπτώσεις που το ύψος του συμβατικού ανταλλάγματος της συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ.
Διασύνδεση του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα Ληξιαρχεία
Ειδικότερα για την απευθείας διασύνδεση του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα Ληξιαρχεία προβλέπεται ότι πλέον το Κτηματολογικό Φύλλο κάθε ακινήτου, μέσα από τη διασύνδεσή του με τα Ληξιαρχεία, θα ενημερώνεται αυτόματα με τα στοιχεία της ληξιαρχικής πράξης του θανάτου κάθε δικαιούχου ακινήτου. Για το σκοπό αυτό δημιουργείται νέα ψηφιακή πλατφόρμα η οποία θα τεθεί αρχικά σε δοκιμαστική λειτουργία 15 ημερών μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή και ακολούθως μετά από άλλες 15 ημέρες. Δηλαδή συνολικά μετά από ένα μήνα θα τεθεί σε κανονική και παραγωγική λειτουργία. Σχετικά προβλέπεται ότι «από την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας του Συστήματος, τα αλφαβητικά ευρετήρια και τα κτηματολογικά βιβλία του Εθνικού Κτηματολογίου ενημερώνονται αυτόματα, ηλεκτρονικά, με την ημερομηνία θανάτου, τον αριθμό και την εκδούσα αρχή των ληξιαρχικών πράξεων που καταχωρίζονται από την έναρξη ισχύος της παραγωγικής λειτουργίας του Συστήματος, στο Μητρώο Πολιτών. Η αυτόματη ενημέρωση του προηγούμενου εδαφίου αφορά και στις ληξιαρχικές πράξεις που έχουν καταχωριστεί στο Μητρώο Πολιτών πριν από την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας του Συστήματος».
Υποχρεωτική δήλωση συγγενών
Παράλληλα στο νέο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι οι πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος-δικαιούχου κτηματολογικής εγγραφής έχουν στο εξής την υποχρέωση να γνωστοποιήσουν στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο ότι είναι οι πλησιέστεροι συγγενείς, προκειμένου να σημειώνονται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, στο πεδίο των προσθέτων πληροφοριών. Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου επιπροσθέτως σημειώνεται ότι «σε κάθε περίπτωση, οι κληρονόμοι οφείλουν να προβούν σε σύνταξη αποδοχής κληρονομίας και μεταγραφή αυτής. Η κατά τα παραπάνω σημείωση έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα» ενώ για τις σχετικές ρυθμίσεις απευθείας διασύνδεσης του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα ληξιαρχεία και τις υποχρεωτικές δηλώσεις των συγγενών αναφέρεται ότι «σκοπός της ρύθμισης είναι η ικανοποίηση της αρχής της δημοσιότητας και η ασφάλεια των συναλλαγών. Σήμερα δεν μπορεί κανείς να πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του».
Στη νομοθετική διάταξη ειδικότερα αναφέρεται ότι «σε περίπτωση θανάτου προσώπου που έχει καταχωριστεί στις κτηματολογικές εγγραφές ως δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος, οι διάδοχοί του υποχρεούνται, μέσα σε ένα (1) μήνα από την παρέλευση της προθεσμίας του άρθρου 1847 ΑΚ, να γνωστοποιήσουν τη διαδοχή τους επί του καταχωρισθέντος δικαιώματος, με την υποβολή αίτησης στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο. Η ανωτέρω υποχρέωση γνωστοποίησης βαρύνει και τους διαδόχους αποβιώσαντος προσώπου που έχει υποβάλλει την αίτηση διόρθωσης του άρθρου 6 Α του ν. 2308/1995, η εξέταση της οποίας έχει σημειωθεί ως εκκρεμής σύμφωνα με το άρθρο 7 Α του ίδιου νόμου στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου, σχετικά με το δικαίωμα που αμφισβητείται με την αίτηση διόρθωσης. Εφόσον κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος έχει λήξει η προθεσμία γνωστοποίησης ή απομένει διάστημα μικρότερο των δύο (2) μηνών για τη λήξη της, η σχετική γνωστοποίηση γίνεται μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος».
Αγωγές στους κληρονόμους
Σε άλλη διάταξη στο ίδιο νομοσχέδιο (άρθρο 13), προβλέπεται σε συνέχεια της προηγούμενης ότι «σε περίπτωση που κάποιος αμφισβητήσει το δικαίωμα του κληρονομούμενου ή των κληρονόμων, μπορεί να εναγάγει τους κληρονόμους στο δικαστήριο, με αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής (παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998). Βέβαια, προβλέπεται ότι σε περίπτωση που ασκηθεί τέτοια αγωγή (πριν ή μετά τον θάνατο του φερόμενου ως δικαιούχου στο φύλλο), αλλά δεν επιδοθεί νόμιμα στους κληρονόμους του, οι τελευταίοι θα προσεπικληθούν από το δικαστήριο και θα εφαρμοστεί η διαδικασία του άρθρου 90 ΚΠολΔ. Εξαιτίας της εξαιρετικής αυτής ρύθμισης και των ιδιαιτεροτήτων του κτηματολογικού δικαίου, εισάγεται παρέκκλιση από τα γενικώς ισχύοντα στον ΚΠολΔ αναφορικά με το παραδεκτό της αγωγής, στην οποία ενάγεται πρόσωπο που έχει αποβιώσει πριν από την άσκησή της. Σε αυτή την περίπτωση, η αγωγή δεν είναι απαράδεκτη, αλλά το κύρος της διασώζεται και αναπτύσσει όλες τις έννομες συνέπειές της με μόνη την κατάθεσή της και την καταχώρισή της στο κτηματολογικό φύλλο. Επιπλέον, ο ενάγων έχει τη δυνατότητα να διακόψει τη δίκη με μοναδικό προαπαιτούμενο να υποβάλλει δήλωση με έναν λόγο διακοπής της δίκης προς το δικαστήριο».
Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου
Στο Πρώτο Μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται διατάξεις τεχνικού κυρίως χαρακτήρα, που αφορούν στη διαδικασία μετάπτωσης του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Ειδικότερα:
-Εισάγονται ρυθμίσεις για την ένταξη των περιοχών, στις οποίες η δημοσιότητα των εμπραγμάτων σχέσεων επί ακινήτων διέπεται από τις διατάξεις του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου (ΚΔ 132/1929), στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου που υποστηρίζεται από το ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» (Φορέας). Πιο συγκεκριμένα:
α. Καθορίζεται η διαδικασία προσαρμογής των τηρουμένων στα Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου και Κω-Λέρου νομικών, χωρικών και τεχνικών πληροφοριών στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου.
β. Ανατίθενται από τον Φορέα σε τρίτους οι αναγκαίες, για την κατά τα ανωτέρω προσαρμογή, νομικές και τεχνικές εργασίες (ενημέρωση κτηματολογικών μερίδων, καταχωρίσεις στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου, κοινοποιήσεις στους ενδιαφερόμενους κ.λπ.).
γ. Προσδιορίζονται οι αρχές που διέπουν τη διαδικασία προσαρμογής και εξειδικεύονται οι επιμέρους απαιτούμενες ενέργειες (συλλογή στοιχείων, ανάρτηση δεδομένων προσαρμογής, διόρθωση προδήλων σφαλμάτων, αναμόρφωση αρχείων, ηλεκτρονική επεξεργασία των στοιχείων μετά την ολοκλήρωση της μετάπτωσης των περιοχών στο Εθνικό Κτηματολόγιο). Μεταξύ άλλων, ορίζεται ότι:
-Κατά την εκτέλεση των εργασιών προσαρμογής, οι υπηρεσίες των Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω-Λέρου εξακολουθούν να διεκπεραιώνουν τα αιτήματα καταχώρισης, ενημερώνουν δε τους διενεργούντες τη διαδικασία προσαρμογής.
– Όλες οι έννομες συνέπειες που προέκυψαν κατά το χρονικό διάστημα ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου διατηρούνται.
-Ακίνητα που και μετά την αναμόρφωση συνεχίζουν να φέρουν την ένδειξη «άγνωστος ιδιοκτήτης» καταχωρίζονται ως ιδιοκτησία του ελληνικού Δημοσίου.
-Η κατανομή των οργανικών θέσεων προσωπικού στην Περιφερειακή Υπηρεσία του Κτηματολογικού Γραφείου Δωδεκανήσου και στο Υποκατάστημα Κω του Φορέα διενεργείται με απόφαση του Γενικού Διευθυντή του Φορέα, ενώ μέχρι την πλήρωση όλων των θέσεων επιτρέπεται:
α. η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου για την αντιμετώπιση πρόσκαιρων και επειγουσών αναγκών, κατά τη διαδικασία του άρθρου 162 του ν.4483/2017 (προκήρυξη θέσεων εκτός Π.Υ.Σ., έλεγχος νομιμότητας από το Α.Σ.Ε.Π., έκδοση κ.υ.α.),
β. η διενέργεια αποσπάσεων εντός του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας (ν.4440/2016).
Άλλες σημαντικές ρυθμίσεις
Άλλες σημαντικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι:
Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας: Παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης, για κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης διαμέσου της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ) και σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία και προϋποθέσεις. Το εν λόγω πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα στοιχεία του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και ασφαλιστικής ενημερότητας (ν.4174/2013 και ν.4611/2019) και γίνεται αποδεκτό από όλους τους φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, φυσικά ή νομικά πρόσωπα κ.λπ. (άρθρο 22)
Ψηφιακά διαζύγια: Παρέχεται η δυνατότητα λύσης του συμφώνου συμβίωσης και με κοινή ψηφιακή δήλωση που υποβάλλεται από τα μέρη, χωρίς να απαιτείται η παρουσία ή η ψηφιακή σύμπραξη πληρεξούσιου δικηγόρου, αντίστοιχα, για καθέναν από αυτούς. Με κ.υ.α., ρυθμίζονται τα ειδικότερα ζητήματα για την υλοποίηση της προαναφερόμενης διαδικασίας με ηλεκτρονικά μέσα.
Δικαστήρια: Στους αποδέκτες των εγγράφων που εκδίδονται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, συμπεριλαμβάνονται και τα δικαστήρια όλων των βαθμών και οι εισαγγελίες όλης της χώρας (άρθρο 27 του ν.4727/2020).
Κεραίες κινητής τηλεφωνίας: Τροποποιείται το άρθρο 29 ν.4635/2019, σχετικά με τη διαδικασία εγκατάστασης των κατασκευών κεραιών των υπουργείων, των πρεσβειών και των διπλωματικών αποστολών και δεν απαιτείται, εφεξής, η υποχρέωση υποβολής δήλωσης με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του κεραιοσυστήματος, με ενημέρωση του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων (ΣΗΛΥΑ).
Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία: Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τους ελέγχους ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (άρθρο 35 ν.4635/2019) και προβλέπεται εξαίρεση από την υποβολή μελέτης ραδιοεκπομπών των μικροκυματικών ζεύξεων και των δορυφορικών σταθμών τύπου VSAT κατασκευών κεραιών υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις.
Ταχυδρομεία: Προβλέπεται η ενημέρωση με ηλεκτρονικό μέσο, από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.), των φορέων ταχυδρομικών υπηρεσιών, στην περίπτωση καθυστερημένης επίδοσης του ταχυδρομικού αντικειμένου.
TEE: Παρέχεται η δυνατότητα ανάθεσης, με υπουργικές αποφάσεις, στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.):
i) της υλοποίησης, τεχνικής λειτουργίας και τήρησης του πληροφοριακού συστήματος με την ονομασία «e- Διέλευσις» προσβάσιμου μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (Ε.Ψ.Π.-gov.gr), μέσω του οποίου υλοποιείται η μονοαπευθυντική διαδικασία υποβολής αιτήσεων έγκρισης ή χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης και η χορήγηση των δικαιωμάτων διέλευσης και
ii) της υλοποίησης και της τεχνικής λειτουργίας του Ενιαίου Σημείου Πληροφόρησης που τηρείται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
-Με κ.υ.α. δύναται να ορίζεται εύλογο τέλος ανταπόδοσης:
i) για κάθε ηλεκτρονική υποβολή στο πληροφοριακό σύστημα για την έκδοση των διοικητικών πράξεων, οι υπόχρεοι προς καταβολή, ο τρόπος καταβολής του και απόδοσής του και
ii) για την κάλυψη των καθηκόντων εκτέλεσης του Ενιαίου Σημείου Πληροφόρησης, οι υπόχρεοι προς καταβολή, ο τρόπος καταβολής και απόδοσης αυτού.
του Αργύρη Δεμερτζή/
